Voorwoord

De verwachtingen van het versterken van de sociale basis zijn hoog, soms lijkt het wel het ei van Columbus! Maar wat is ervoor nodig om de sociale basis te versterken? Wie heeft daarin welke rol? En hoe zorgen we dat iedereen de juiste rol pakt? Hoe komen we van goede ideeën tot uitvoeringskracht? In dit magazine worden deze vragen vanuit verschillende perspectieven belicht en komen sleutels voor succes aan bod.

In ons welvarende land kunnen inwoners in hun eigen bestaan voorzien en zijn ze in staat om zichzelf te ontplooien. Deze breed gedeelde ambitie zet het investeren in een sterke sociale basis hoog op de agenda. De coronacrisis heeft afgelopen jaar des te meer laten zien hoe belangrijk sterke buurten en wijken zijn. Inwoners voelen zich gesteund als er ruimte is voor ontmoeting en voorzieningen makkelijk toegankelijk zijn. Essentieel voor een veerkrachtige samenleving.

Mariël van Pelt en Lou Repetur (Movisie) vergelijken het versterken van de sociale basis met een ‘wicked vraagstuk’. Participatie van inwoners vraagt om een responsieve, netwerkende overheid met een interactieve bestuursstijl. De overheid moet een betrouwbare partner zijn, ook voor de sociale basis. Pieter Hilhorst en Tim ‘S Jongers (RVS) werpen de vraag op hoe het gesteld is met de bestaanszekerheid van de sociale basis. Hoe solide is de sociale basis? Dat het versterken van de sociale basis lef en doorzettingsvermogen vraagt, laat de gemeente Almelo zien. In twee pilotwijken werkt de gemeente samen met BMC, partners en inwoners aan een samenhangende aanpak die gaandeweg wordt ontwikkeld, dat vraagt investeren en wederzijds vertrouwen. Eric van der Burg (Sociaal Werk Nederland) pleit voor een groeimodel waarin investeren in de sociale basis centraal staat. Gemeenten moeten zorgen voor voldoende ontmoetingsruimte en goed opgeleide professionals. In tijden van krimpende budgetten ligt de bezuinigsingsreflex op de loer en is de neiging strakker te sturen terwijl het pleidooi is om ánders te sturen. Het gaat daarbij juist niet om sturen op geld en prestaties, maar vanuit partnerschap gezamenlijk optrekken. Kees-Jan van de Werfhorst en Heleen Rijnkels (BMC) laten zien dat data-inzichten kunnen helpen om de juiste route te kiezen, impact te monitoren en zo tot uitvoeringskracht te komen.

Inwoners hebben een belangrijke rol, maar hoe krijg je inwoners op de juiste wijze betrokken en aan zet? Jacoline Pijl (ContourdeTwern) gaat in haar column in op hoe beleidsmakers een voedingsbodem kunnen ontwikkelen waarbij inwoners geprikkeld worden om zelf aan de slag te gaan met die versterking van de sociale basis. Kristel Jeuring (LSA bewoners) vertelt in een minicollege dat een gemeenschap eigenlijk net een bos is. Het draait om de inwoner, maar daaromheen is een omvangrijk ecosysteem met allerlei elementen die elkaar in balans houden.

Een sterke sociale basis is een opgave voor iedereen en moet dus ook een gezamenlijke ambitie zijn van de overheid als geheel. Leonard Geluk en Nathan Ducastel (VNG) pleiten voor het verbeteren van de uitvoering en het terugbrengen van de menselijke maat. De bestaanszekerheid moet hersteld worden en daar zijn alle partijen voor nodig.

Het belang van een sterke sociale basis staat buiten kijf. Het vraagt visie, lef om los te laten en anders te sturen, vertrouwen in elkaar en de uitvoeringspraktijk meer voorop te zetten. We hopen dat dit magazine u inspireert en aanzet om in gesprek te gaan.

Wij wensen u veel leesplezier en wijsheid toe.

Matthijs van Dam - Zorg&Sociaalweb